عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان در برنامه «بدون توقف» که 21 مهرماه از شبکه سه سیما پخش شد با اشاره به اینکه الزاما ازدواج مساوی با تشکیل خانواده نیست، تصریح کرد: ما میتوانیم مدلهای ازدواجی گوناگون را در نظر بگیریم که ازدواج رخ دهد.
او با اشاره به اینکه هیچکس در ارتباط اجازه نمیدهد تا طرف مقابلش از حریمی که او تعریف کرده جلوتر بیاید، گفت: هر انسانی یک حریم ارتباطی دارد، اگر دختری با پسری ارتباط دوستی دارد او را وارد حریم نامزدی خود کرده و نامزد خودش میداند و اجازه نمیهد بدون اینکه رابطهشان معنی خاصی داشته باشد رابطه جسنی یا رابطه عمیق عاطفی ایجاد شود، بالای 80 درصد دختران در دوستیها وقتی درگیر عاطفه عمیق میشوند پسران را در ذهنشان نامزد خود میدانند، البته در خصوص دختران پاک جامعه صحبت میکنم نه دختری که خدای نکرده آلوده شده است. اما زیر 10 درصد پسران در این رابطه دختر را همسر آینده خود میدانند. در واقع پسر این رابطه را جایگزین ازدواج و دختر مقدمه ازدواج میداند، پسر این رابطه را طوری دنبال میکند که به ازدواج ختم نمیشود و رابطهش را هم درگیر نمیکند، به همین دلیل در این رابطهها دختران بیشتر آسیب میبینند.
وی در پاسخ به این مطلب که «برخی پسران به رشد عاطفی و جنسی رسیدهاند اما شرایط قبول مسؤلیت را ندارند» اظهار کرد: دانشجویان پسر ما همین طورهستند من برای این مشکل چهار راهحل دارم، یک مدل این است که این جوان باید شرایط ازدواج سادهای را برای خودش فراهم کند که بعضی زیر بار آن میروند و بعضی نه، چون باید احساس مسؤلیت کند، مدل دوم میگوید نمیتوانم زندگی سادهای را هم فراهم کنم که راهحل آن دوره عقد طولانی است، عقد طولانی به طور طبیعی رابطه غلطی است، اما این هم یک مدل جدید ازدواج است که مثلا در این چهار سال با هم دوست باشند و با این شرایط که حد رابطه، میزان رفتوآمد، سفر، قواعد بازی و تاریخ ازدواج تعریف شده و برای آنها توضیح داده شود و از اول جفتشان با یک برنامه جلو بروند.
این کارشناس خانواده اضافه کرد: اگر در این مدل آسیبی بوده برای این بوده که از اول همه چیز معلوم نبوده و طرفین با این نگاه وارد نشدند، دوم اینکه یکی شرایط ازدواج را داشته و دیگری نه، یا اینکه آداب و رسوم دو خانواده متفاوت بوده و یا همطراز نبودند، عقد طولانی یک راهکار است با شرایط خاص خودش، این راهکار را برای دو نفری پیشنهاد میدهیم که در مسیرند، دو تا دانشجو هستند تا چهار سال دیگر مسیر مشترکی داشته و شرایط ازدواج ندارند، اما نیازهای عاطفی و جنسی دارند، خوب اگر مسیر درست انتخاب نشود یا به سمت ازدواج سپید میرسد یا دوستی و یا اینکه باید بگوییم چشمپوشی کنید که الان دستورالعمل رسمی و اخلاقی جامعه ما این است یعنی اجتناب کن. درحالیکه اگر میخواهید مشکلات اجتماعی را حل کنید باید راههای جدیدی برای جامعه باز کنید. الزاما ازدواج مساوی با تشکیل خانواده نیست ما میتوانیم مدلهای ازدواجی را در نظر بگیریم که ازدواج رخ دهد، اگر جوان از نظر صمیمیت و بلوغ جنسی به حد مطلوبی رسیده، انجام تعهدش نسبی است، تعهد تشکیل خانواده یک تعهد است و تعهد عقد و ازدواج یک تعهد دیگر. یعنی ممکن است او الان از نظر اقتصادی نتواند دختر را تأمین کند ولی در دیگر زمینهها متعهد است، تعهد این نیست که فقط به لحاظ اقتصادی بتوانید طرف مقابل را تأمین کنید، یک بخش از تعهد این است که نسبت به او وفادار بوده و احساس مسؤلیت داشته باشید.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس یازدهم با طرح این سؤال که مساله اصلی این است که تیوری ما برای وقتی که رابطه دختر و پسر میخواهد وارد رابطه عمیق شود چیست؟ اظهار کرد: اگر بگوییم تئوریمان فقط تشکیل خانواده است که پس 90 درصد دختران و پسران ما در اول جوانی نمیتوانند به آن دست یابند، من میگویم راهکارهای دیگری هم وجود دارد به شرط اینکه جامعه هم بتواند با ما جلو بیاید، ما نباید برای همه نسخه واحد بپیچیم، ما باید مدلهای گوناگون داشته باشیم، لیست رابطه غلط روز به روز متنوعتر میشود اما لیست رابطه درست یکی بیشتر نیست و آن هم ازدواج است و ما فقط میگوییم ازدواج و عفت.
بانکیپور در پاسخ به این سؤال که «برخی در این مواقع ازدواج سپید را چاره کار میدانند» عنوان کرد: چون هیچ تعهدی در آن نیست، در این ازدواج رابطه جنسی هست، صمیمیت هم ممکن است باشد، البته تضمینی در آن نیست، اما چون تعهدی در آن نیست نمیتواند یک رابطه کامل باشد، باید بدانیم نگاهمان به ازدواج و جنس مقابل چیست؟ یک وقت نگاه در ازدواج اطفاء شهوت است این تعهد نمیخواهد چه ازدواج سپید باشد چه چیز دیگر، یک اطفایی میخواهم بکنم یکی هم از راه رسیده که پاسخ میدهد، یکی نگاهش به ازدواج حیوانی است خوب خیلی سخت نیست و هر چه تعهد کمتر باشد بهتز است، اما زمانی که با دو انسان با ابعاد گوناگون و آن ارتباط عمیق روبرو هستیم زوایای وجودیشان درگیر میشود، البته یک سری از ازدواجها واقعیتشان این نیست یعنی قانونی و رسمی هست اما چون انتخاب درست نبوده ازدواج واقعی نیست و آرامشی وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه این سند ازدواج فقط یک ورق نیست، یک پشتوانه قانونی سنگین و یک بافت فرهنگی و مسؤلیت همراه آن است، یادآور شد: تعهد در زن و مرد فرقی با هم ندارد، وقتی قرار است عشق شکل بگیرد، انسان دوست دارد نسبت به آینده ارتباط نگران نباشد، تعهد و صمیمیت همیشه در ذات عشق هست، اما در این رابطه یک تفاوت جوهری هست که ما هنوز به آن اشاره نکردیم، نوعا دختر و پسر دنبال مکمل هم هستند، در زن زیبایی و جذابیت وجود دارد و مردان وجه حمایتی دارند، برای همین در رابطه برای مردان قسمت جنسیاش خیلی قویتر است و در زنان وجه عاطفی، لذا خانمها بیشتر دنبال قلب مرد و آقایان دنبال جنس زن هستند، برای مرد این رابطه بیشتر لذت را تقویت میکند اما در زن عاطفه را و فرق لذت و عاطفه در این است که لذت جایگزینپذیر است اما عاطفه جایگزینپذیر نیست، به همین دلیل هم در این رابطهها بیشتر دخترها آسیب میبینند، البته ما وجه غالبش را میگوییم.
بانکیپور در برنامهای که 23 مهرماه از شبکه سه سیما پخش شد نیز با اشاره به اینکه گاهی به جوان میگوییم شما رابطه کاری داشته باش اما مواظب باش رابطه عاطفی نداشته باشی، یادآور شد: این مواظب باش شعار است، رابطه بین دختر و پسر مرز معینی ندارد، مواظب باشید خام نشوید، این رابطهای نیست که در عمل خیلی قابل تفکیک باشد.
«امیرحسین بانکیپور» در برنامه «بدون توقف» در پاسخ به این سؤال که « روابط علمی دختر و پسر در دانشگاه چطور ممکن است به روابط عاطفی منجر شود» اظهار کرد: به این سادگی هم نیست، انسان موجود بسیار پیچیدهای است، ما یک ضمیر خودآگاه و یک ضمیر ناخودآگاه داریم، بخشی از روابط اجتماعی روزانه ما به ضمیر خودآگاه ما برمیگردد، اما ناخودآگاه انسان هم در این کنار هست اما ما به آن توجهی نداریم و مهمتر اینکه روی آن قضاوتی هم نداریم، دختر و پسر در دانشگاه بحث علمی میکنند و یا در تشکلی وارد میشوند خودآگاه قضیه موضوع مورد بحث است اما ناخودآگاهش این است که بدون اینکه خودشان متوجه شوند غافل از اینکه رابطه عاطفی برقرار میشود بدون اینکه متوجه شوند وابستگی شکل میگیرد و این را زمانی متوجه میشوند که طرف مقابل دو، سه روز دانشگاه نیاید، یعنی در این زمان ارتباط تحصیلی میتواند باعث رابطه عاطفی شود.
وی ادامه داد: روابط بین انسانها خیلی هم قابل تفکیک نیست که شما بگویید ما رابطه کاری داریم و مواظبیم که این رابطه به بخش عاطفی وارد نشود چون در ناخودآگاه وارد میشود و وقتی متوجه میشوید که این رابطه آن قدر شدید است که شما متوجه میشوید روزی که او را نمیبینید روزسختی است، آن موقع متوجه میشوید که وابسته شدم، روان ناخودآگاه خصوصیتش این است که زمانی که شروع میشود شما آگاهی ندارید، زمانی آگاه میشوید که اختیاری ندارید و نمیتوانید آن را مدیریت کنید و به شدت وابسته شدید.
این استاد دانشگاه در خصوص اینکه آیا میشود این روابط را تفکیک کرد، گفت: این سادهانگاری است که فکر کنیم میشود این روابط را تفکیک کرد به ویژه برای جوانی که نیازهای عاطفیاش پاسخ کافی نگرفته و زمینه این رابطه در ناخودآگاهش خیلی فراهم است و اتفاقا جوانانی که فکر میکنند ما خیلی خودمان را مدیریت میکنیم وقتی این مساله فاش میشود از دست خودشان خیلی عصبانی میشوند چون احساس میکنند که هنوز خودشان را نشناختهاند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس یازدهم با اشاره به اینکه شما نمیتوانید مرز قطعی برای رابطه تعیین کنید و بگویید این رابطه تنها رابطه کاری است، عنوان کرد: گاهی اوقات به جوان حقیقت را نمیگوییم، به او میگوییم شما رابطه کاری داشته باش اما مواظب باش رابطه عاطفی نداشته باشی، من میخواهم بگویم این مواظب باش شعار است، رابطه بین دختر و پسر مرز معینی ندارد، مواظب باشید خام نشوید، این رابطهای نیست که در عمل خیلی قابل تفکیک باشد، وقتی در رابطه قرار بگیرید این رابطه خودش را تشدید میکند و آرام آرام مرزهایی که برای خودتان تعریف کرده بودید یکی پس از دیگری از بین رفته و همینطور که تو به آن نزدیک میشوی از تو دور شده و همینطور حریم و مرز تو جابهجا میشود.
این کارشناس خانواده در پاسخ به این سؤال که «این اتفاق میتواند برای افراد متأهل هم بیفتد» بیان کرد: همانطور که رابطه دو جوان با رابطه دو نوجوان فرق دارد، رابطه مجرد و متأهل هم فرق دارد، چون رشد عقلانی که آنها پیدا کردند باعث میشود خیلی راحت وارد حریمهای هم نشوند، وقتی که آدم مجرد است با وقتی که متأهل است فرق دارد نمیخواهم بگویم متأهلان از این رابطهها مصونیت دارند اما مصونیتشان بیشتر است، چون بخشی از نیازهایشان پاسخ گرفته شده، انتخابشان را کردند، تکلیفشان روشن است و تعهد دارند. در نظام ارتباطی باز که هر پسر و دختری میتوانند با یکدیگر ارتباط عاطفی عمیقی داشته باشند یا باید بپذیرند که دچار شکست عاطفی شده و در این رابطه تحت آسیب بدنی، آبرویی، روانی و حتی جنایت قرار بگیرند و در عین حال لذتش را هم ببرند یا باید کلا از روابط عاطفی چشمپوشی کنند.
بانکیپور همچنین تصریح کرد: اما اینجور نیست، چرا باید جامعه را جوری تعریف کنیم که میزان هزینهها را بیشتر از میزان بهرهمندی قرار دهیم، آیا نمیشود بهرهمندی حداکثری و هزینهها حداقلی باشد، فرهنگ دینی ما میگوید روابط جنسی و روابط عاطفی عمیق فقط باید در قالب ازدواج و تعهد باشد، نه فقط در دین ما بلکه در همه فرهنگهای جهانی هم پذیرفته شده برای همین هم در فرهنگ جهانی چیزی داریم به عنوان فرزند نامشروع، یعنی این فرزند در قالب رابطه رسمی آن کشور ایجاد نشده پس همه دنیا این را قبول دارند.
وی در پاسخ به این مطلب که «در حال حاضر ما استادان و دستیاران بسیاری داریم که به صورت مستمر سالها با یکدیگر فقط رابطه علمی دارند» یادآور شد: روابط این طور نیست که بتوانید از هم جدایشان کنید نمیتوانید بگویید رابطه علمی ربطی به رابطه عاطفی ندارد، یکجور رابطههایی هست که با وجود رابطه علمی حریم حفظ میشود تا آنجا که حتی همسر فرد هم میداند همسرش حریم دارد، اما یک وقت میبینیم که این حریم لااقل از طرف یکی حفظ نمیشود، قرار است واقعیتها را بگوییم، اینکه دستیار یا همکاری از جنس مکمل بگیریم غلط است ولو اینکه بگوییم من یک انسان وارستهام، مگر به من شک دارید؟ به تو شک نداریم، اما دو جنسی هستید که رابطه مداوم و در خلوت برای شما آسیبزاست.
این استاد دانشگاه در پایان اظهار کرد: چند پزشک را نشان دهیم که با اینکه همسران خوبی داشتند با همکارشان رابطه داشتند از آن طرف هم صدها پزشک داریم که خانمهایی در دفترشان کار میکنند و ذرهای هم احتمال خطا نمیدهیم، یک وقتی میگویید حضور شما در این جلسه باعث تلف شدن وقتتان میشود، میگویم اشکال ندارد، اما یک وقت میگویید حضور شما در این جلسه یک دهم درصد احتمال از هم پاشیده شدن خانوادهتان را دارد، پایم را در این جلسه نمیگذارم، وقتی میگویند در حریمهای شرعی خلوت زن و مرد اشکال دارد، یعنی اگر یک درصد هم احتمال میدهید که مشکلی پیش آید نباید این کار را بکنید، با اینکه میگوییم بارها تجریه کردیم و مشکلی پیش نیامده است.