حسین هوشمند
اتفاقات دو هفته اخیر در انتخابات آمریکا که شامل برگزاری مناظره میان جو بایدن و دونالد ترامپ و ابتلای ترامپ به کرونا و برگزاری مناظره معاونین می شود، موید این نکته است که ترامپ در سراشیبی قرار گرفته است.
مناظره اول
اولین مناظره میان دو کاندیدا در حالی برگزار شد که بسیاری از ناظرین با توجه به فضای مناظرههای انتخابات 2016 و عملکرد غیر منتظره ترامپ در مقابل یک سیاستمدار کارکشته به نام هیلاری کلینتون، احتمال برتری وی را میدادند. عدهای از کارشناسان معتقد بودند که بایدن برتریاش در نظرسنجیها را پس از مناظره از دست خواهد داد و به دلیل کهولت سن نمیتواند عملکرد مناسبی در مقابل ترامپ بددهن داشته باشد.
اما این کارشناسان سابقه بایدن در مناظرههای سالیان گذشته را فراموش کرده بودند. بایدن به عنوان سیاستمداری کهنه کار که سابقه 36 سال سناتوری و 8 سال معاونت رئیس جمهوری را داشت، در طول این سالها در حدوداً 22 مناظره شرکت کرده بود. یکی از بهترین عملکردهای بایدن در مناظرهها مربوط به مناظره معاونین انتخابات ریاست جمهوری سال 2012 می شود، جایی که وی به خوبی از پس پل رایان، معاون میت رامنی برآمد.
ترامپ با رویکرد تهاجمیاش و قطع مکرر صحبتهای بایدن به دنبال عصبانی کردن بایدن بود تا وی کنترل خودش را از دست بدهد. ترامپ قصد داشت با این تاکتیک لکنت زبان کنترل شده بایدن را به هم بریزد و او را در پیش چشم مردم ناتوان نشان دهد. ترامپ قبل از مناظره به طور مکرر بایدن را خواب آلود، آلزایمری، دارای زوال عقل و ضعیف نامیده بود. اما بایدن شگفتی ساز شد.
بایدن در مناظره یک پیرمرد ضعیف نبود بلکه با لبخندهای مکرر، تسلط بر بحث، نگاههای قوی به ترامپ، مستقیم صحبت کردن با مردم، کنایه انداختنهای متعدد به ترامپ، برتری خودش را نشان داد.
اما در مقابل، ترامپ عصبی بود، لبخند نمیزد، کمتر به دوربین نگاه میکرد، استرس داشت، حملات بیش از اندازهاش به بایدن تاثیر بدی بر بینندگان گذاشت و برای اولین بار مناظرهها را تبدیل به محلی برای دعواهای شخصی و سطح پایین کرد.
در هنگام برگزاری انتخابات مقدماتی دموکراتها این نگرانی در میان رای دهندگان دموکرات وجود داشت که کسی که کاندیدای حزب میشود باید از توان بالایی برای مناظره با ترامپ برخوردار باشد. تعدادی از کارشناسان معتقد بودند که بایدن، پیرمرد اهل ایالت دلور با جسارت، رک بودن و ادبیات خاصی که دارد بهترین انتخاب برای مناظره با ترامپ است.
درستی این مسئله زمانی ثابت شد که نقطه اوج مناظره اتفاق افتاد، یعنی زمانی که بایدن در واکنش به قطع پیاپی صحبتهایش از سوی ترامپ به او گفت: «خفه میشوی مرد؟» در ادامه هنگامی که مجری هم وارد بحث شد و به ترامپ تذکر داد، بایدن با علامت درآوردن با دستش به ترامپ گفت چقدر حرف میزنی.
پس از پایان یافتن مناظره چالشی دو طرف، بایدن در تمام نظرسنجیها از نظر مردم پیروز مناظره بود و عملکردش در مناظره موجب شد در نظرسنجیهای انتخاباتی هم فاصلهاش را با ترامپ بیشتر کند.
ترامپ و کرونا
بحران کرونا و کشته شدن بیش از 212 هزار نفر و بیکاری گسترده به تنهایی موجب ایجاد شک و شبهه در شانس پیروزی ترامپ شده بود، اما با ابتلای ناگهانیاش به کرونا، این داستان وارد مرحله جدیدی شد. ترامپ تاوان دست کم گرفتن کرونا و مسخره کردن ماسک را داد. او که در سخنرانیهایش بارها ماسک زدن بایدن را مسخره کرده بود و حتی در مناظره هم بایدن را به خاطر تاکیدش بر استفاده از ماسک مسخره کرد، خودش اسیر کرونا شد.
پس از ابتلای ترامپ به کرونا، برخی با فرضیههایی مبتنی بر تئوری توطئه و دیدی شکاک به ابتلای وی به کرونا نگاه میکردند. آنها فکر میکردند ترامپ با مظلوم نمایی میتواند از این مسئله بهرهبرداری کند. امری که کاملا اشتباه بود.
ابتلای ترامپ به کرونا واقعی بود. چون هیچ دلیلی برای ابتلای ساختگی وی آن وجود نداشت. این مسئله کاملاً به ضرر وی تمام شد. ترامپ که با دست کم گرفتن و عدم انجام اقدامات کافی مسئول مرگ 212 هزار نفر از مردم آمریکا بود، به دروغ کرونا را کم اهمیت معرفی میکرد. او به جای جدی گرفتن کرونا و تاکید و تشویق مردم به استفاده از ماسک و فاصلهگذاری اجتماعی، برخلاف نظر پزشکان صحبت میکرد. در این شرایط ابتلایش به کرونا، عدم مسئولیت پذیریاش را به مردم ثابت کرد.
مناظره معاونین
در تنها مناظره دو معاون میان کامالا هریس و مایک پنس شاهد رقابت نزدیکی بین دو کاندیدا بودیم. پنس برخلاف ترامپ آدم خونسرد و مسلطی است. در مقابل هریس هم از سخنوری خوبی برخوردار است. تاکتیک هریس هم مانند بایدن لبخند زدنهایی از روی اعتماد به نفس بود. اشراف هریس به موضوعات مختلف و انتقادهای کلیدیاش به عملکرد دولت ترامپ موجب شد تا در نظرسنجیهای پس از مناظره، از دید مردم پیروز قلمداد شود. با این که تاثیر مناظره معاونین بر روی رقابت اصلی کم است، اما همین موضوع هم تبدیل به عامل مثبت دیگری برای کمپین بایدن و هریس شد.
ترامپ با عملکرد ضعیف در مناظره و وضعیت نامشخص جسمیاش که در چندین مقطع از جمله در مصاحبه با شان هنیتی، دچار سرفه شد و قصد پنهان کردن آن را داشت، سیر نزولی در نظرسنجیها داشته و روز به روز شانساش برای پیروزی کاهش می یابد و به قهقرا میرود.
نظرسنجی
در تمام 13 نظرسنجی معتبری که پس از برگزاری مناظره انجام شده است، بایدن پیشتاز است. از این میان در 9 نظرسنجی فاصله بایدن با ترامپ دو رقمی است. به طور مثال در نظرسنجی سی ان ان، بایدن 16 درصد از ترامپ جلوتر است. برخی با تاکید بر این موضوع که سی ان ان نزدیک به دموکراتها است پس این آمار دقیق نیست، با دیده تردید به نتیجه این نظرسنجی نگاه کردند.
اما وقتی نظرسنجی فاکس نیوز که نزدیک به جمهوری خواهان است منتشر شد، عمق فاجعه برای ترامپ را نشان داد. بایدن در نظرسنجی فاکس نیوز هم با 10 درصد اختلاف پیش است. حتی در نظرسنجی موسسه جناح راستی راسموسن هم بایدن با 12 درصد اختلاف پیش است.
در جدیدترین نظرسنجی هم که متعلق به ای بی سی و واشینگتن پست است، بایدن با 12 درصد اختلاف پیشتاز است.
بایدن همچنان پیشتاز نظرسنجیها است. براساس میانگین نظرسنجی RCP، بایدن با 9.8 درصد اختلاف جلوتر از ترامپ است. این میزان در مقایسه با هفته گذشته 1.3 درصد افزایش یافته است.